در دنیای امروزی، جوامع به دنبال کسب درآمد از طریق روشهای سادهتر هستند تا بتوانند سرمایه خود را افزایش دهند.
آیا تابهحال کلمه استیک کردن و یا استیکینگ ارزهای دیجیتال را شنیدهاید؟
شاید برایتان سوال باشد که واقعا استیکینگ چیست و چگونه عمل میکند؟ آیا این روش برای کسب درآمد مناسب است ؟
با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا به پاسخ سوالاتتان برسید و موضوع استیکینگ برایتان شفافسازی شود.
برای اینکه مفهوم استیکینگ رو متوجه بشویم باید در مفهوم PoS که مخفف Proof of Stake است را درک کنیم و برای اینکه متوجه بشویم PoS چه کاری انجام میدهد، در ابتدا باید گزینه قبلی آن را بررسی کنیم و ببینیم PoS جایگزین چه چیزی شده ، تا درک بهتر و عمیقتری نسبت به این موضوع داشته باشیم. پس باهم از PoW که مخفف Proof of work است شروع میکنیم که درواقع PoS بهعنوان جایگزین اش مطرح شده است. ما در بلاکچین یک دفتر ثبت تراکنشها و اطلاعات داریم که مشخص میکند چه کسی، چه مقدار پولی را به چه کسی داده و در کل اطلاعاتی از این قبیل. فرض کنید که شما باید اطلاعات رو ثبت کنید !برای اینکه بتوانید اطلاعات را ثبت کنید باید اجازه این کار را پیدا کنید!
اجازه به کسی داده میشود که بتواند یک مسئله ریاضی را در یک رقابت، زودتر حل کند و برنده آن مسابقه شود.
این مسئله ریاضی که درواقع حدس زدن یک عدد تصادفی است، نیاز به قدرت محاسباتی کامپیوتری دارد و در این صورت ما نیاز به سختافزار داریم.
بهطور خلاصه هرچقدر ما سختافزار قویتری داشته باشیم، شانس بیشتری برای حل کردن مسئله ریاضی داریم.
و سپس میتوانیم در دفتر ثبت تراکنشها و اطلاعات، اطلاعات جدید را ثبت کنیم و برای کاری که ما انجام دادهایم به ما تحت عنوان پاداش، کوین تعلق میگیرد.
آفرین! درست حدس زدید. این یعنی مفهوم ماینینگ و اگر بخواهیم نام تکنیکال ماینینگ را بیان کنیم میگوییم Proof of work .
یعنی زمانی که ما مسئله ریاضی را حل میکنیم، اثبات کردهایم که کاری انجام دادیم و درنتیجه باعث میشود که ما پاداش بگیریم، به عبارتی همان کوینی که ماینرها دریافت میکنند.
در سالهای گذشته PoW نشان داده است که یک سیستم قابل اطمینان و امن است، اما به نظرتان مشکل بزرگ آن چیست؟ همانطورکه می دانید در این روش ما نیاز به سختافزار داریم و لازمه سختافزار، الکتریسیته است. مشکلی که برای سیستم های مبتنی بر Proof of Work به وجود میآید این است که منابع بسیار زیادی مصرف میکنند و همچنین هزینه بالایی دارند و برق زیادی مصرف میکنند و تبعات زیستمحیطی جدی دارند.
برای حل این مشکل، یک سیستم و الگوریتم جایگزین به نام PoS یا همان Proof of Stake طراحی کردند.
روش کار این سیستم جدید خیلی ساده است.
اگر یادتان باشد در سیستم PoW قدرت سختافزاری به ما اجازه میداد تا در رقابت برنده شویم و دادهها را ثبت کنیم. بنابراین هر چه قدرت سخت افزاری بالاتر باشد، شانس برنده شدن هم بیشتر است.
اما در سیستم PoS اینگونه نیست! این سیستم به ما میگوید که بهجای اینکه قدرت سختافزاری را به کار بگیرید، از کوینهایتان استفاده کنید.
الگوریتم PoS توسط سانی کینگ (Sunny King) و اسکات نادال (Scott Nadal) در سال 2012 میلادی طراحی شد
در این الگورتیم، ما کوینها را به میدان بازی میآوریم و از این طریق شانس را برای برنده شدن در رقابت و حل مسئله افزایش میدهیم. بهطور خلاصه در Proof of Stake چیزی که ما از آن استفاده میکنیم، کوینهایی است که در اختیار داریم و بهاصطلاح آنها را برای مدت مشخصی در شبکه lock ( قفل) میکنیم و در اختیار سایرین قرار میدهیم.
این کلمه یعنی چیزی را در معرض ریسک قرار دادن .وقتی صحبت از استیک کردن میشود، یعنی شما پول و یا کوین خود را وسط میگذارید. همانند زمانی که ما به بانک میرویم و پولمان را در یک حساب سرمایهگذاری بلندمدت سرمایهگذاری میکنیم و استیک کردن دقیقا همین معنا و مفهوم را دارد که ما کوینهایمان را برای مدت مشخصی در اختیار شبکه قرار میدهیم و تا پایان یک مدت مشخص، نمیتوانیم به آن دسترسی داشته باشم و همینطور که پیشتر گفتیم بهاصطلاح آنها را قفل میکنیم و درواقع هرچه کوین بیشتری را برای مدت زمان زیادتری در اختیار شبکه قرار دهیم، از سود بیشتری بهره مند خواهیم شد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید سیستم بیت کوین و اتریوم بر چه اساس است؟ سیستم این دو، بر اساس PoW یا همان ماینیگ و استخراج است. شاید در برخی از منابع دیده باشید که اتریوم گاهی مبتنی بر PoW معرفیشده و گاهی مبتنی بر PoS ، اما نکتهای وجود دارد! و آن این است که اتریوم یک، مبتنی بر PoW است و اتریوم دو، مبتنی بر PoS
شما بهراحتی میتوانید با جستجو در اینترنت آن را تشخیص دهید.
وارد سایت کوین مارکت کپ شوید و سپس در سمت راست، وارد گزینه فیلتر شوید و سپس شما میتوانید از قسمت الگوریتم، طبقهبندی مورد نظرتان را انتخاب کنید و ارز مد نظرتان را مشخص کنید.
برای استیک کردن نخست بایستی حداقلی از تعداد کوین را داشته باشید و گاهی اوقات باید آنها را برای مدت بسیار طولانی در شبکه قفل کنید و نمیتوانید به آن دسترسی داشته باشید و در این شرایط شما ریسک نوسان های قیمت را متحمل میشوید و ممکن است برای کوین شما افت شدید قیمتی رخ دهد و شما نمیتوانید آن را بهموقع بفروشید. لازمه بعدی این است که شما گاهی نیاز به دانش فنی دارید، تا بتوانید کامپیوتر خود را برای انجام استیکینگ آمادهسازی کنید.
پس از این مشکلات، صرافیها به مردم راهحلی ارائه دادند و اعلام کردند که بهجای اینکه شما به طور مستقیم وارد فرآیند استیک کردن شوید، کوینهای خود را در اختیار ما قرار دهید و ما برایتان این فرآیند را انجام میدهیم و در ازای این کار از شما کمیسیون دریافت خواهیم کرد. آنها با این روش، هزینهای را از افرادی که میخواهد استیکینگ انجام دهند دریافت میکنند و سرویسی که آنها در اختیار مردم قرار میدهند بسیار بهصرفهتر از این است که خود شخص این فرآیند را انجام دهد. پس ما میتوانیم از استیک کردن، بهعنوان کسب درآمد غیرفعال یاد کنیم. همانند افرادی که به بانک میروند و پولهایشان را در اختیار بانک قرار میدهد و در ازای آن بهره دریافت میکنند، اما با این تفاوت که روش استیکینگ بهره بیشتری نسبت به بانکها به شما خواهد داد. لازم به توضیح است که در اینجا منظور از بهره بیشتر، نسبت به بانکهای کشورهای توسعهیافته است، نه بهره بانکهای کشور ایران.
جالب است که بدانید تعدادی از کیف پولها هم توانایی استیک کردن را دارند، که عبارتند از:
1. Trust Wallet
2. Huobi wallet
3. Cool Wallet
4. Atomic Wallet
5. Ledger Wallet
6. Guarda Wallet
استیکینگ به سه نوع سرد، قفل شده و انعطاف پذیر انجام می شود.
منظور از استیکینگ سرد این است که کوینهای شما در کیف پولهای سختافزاری هستند. استیکینگ سرد شاخهای از استیکینگ قفل شده است، تنها تفاوت آن در این است که به شبکه اینترنت متصل نیست و تا وقتی که افراد سرمایه خود را در این نوع کیف پولها نگهداری کنند، بهره دریافت میکنند.
درواقع این روش به نگهداری کردن داراییهای دیجیتال درون کیف پول صرافی گفته میشود. برای انجام استیکینگ قفلشده، از یک شبکه بلاکچین کمک گرفته میشود. تا زمانی که کوینهای شما در اختیار صرافی است و به حالت قفل در آمده است، به شما سود تعلق میگیرد و همانطور که پیشتر گفتیم، شما نمیتوانید به کوینهای خود دسترسی داشته باشید و در معرض خطر نوسانات قیمت قرار میگیرید.
این روش استیکینگ شامل دراختیار گذاشتن کوین برای پشتیبانی از عملیات شبکه بلاک چین است. تنها تفاوتی که روش استیکینگ منعطف با نوع قفل شده دارد، در عدم قفل شدن کوین شما است. به عبارتی این استیکینگ به شما امکان ترید کردن و خریدوفروش میدهد و شما دیگر در معرض ریسک نوسانات قیمت نخواهید بود.
• عدم نیاز به دستگاه برای استخراج : در این روش، شما دیگر نیازی ندارید که هزینههای زیادی برای سختافزار و یا تعمیرات آن انجام دهید.
• درآمد بدون نیاز به ترید کردن : تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که کوینهایتان را در شبکه نگهداری کنید.
• مصرف انرژی کمتر نسبت ماینینگ : الگوریتم PoW انرژی بیشتری برای انجام کار مصرف میکند، اما الگوریتم PoS اینگونه نیست.
• مدت زمان قفل شدن کوین : زمانی که شما اقدام به استیکینگ میکنید، کوین شما در حالت قفل قرار میگیرد. در این مدت زمان، شما نمیتوانید کوین خود را جا به جا کنید و به همین دلیل نوسانات شدید قیمتی میتواند به سرمایه شما آسیب بزند و باید این ریسک را در نظر داشته باشید. البته این امر در استیکینگ منعطف صادق نیست، چون در این نوع استیکینگ، کوینهای شما قفل نمیشود و شما علاوه بر اینکه کوینهای خود را در شبکه قراردادید میتوانید با آنها ترید هم کنید ولیکن بایستی در نظر داشته باشید که در این روش سود کمتری نسبت به حالت قفل شدن کامل دریافت خواهید کرد.
• کمیسیون : صرافیها برای شما فرآيند استیکینگ را انجام میدهند و در ازای آن از شما کمیسیون دریافت میکنند.
• زمان دریافت پاداش : پاداشی که در ازای استیک کردن به شما تعلق میگیرد ممکن است همان لحظه به کیف پول دیجیتالی شما واریز شود و یا ممکن است مدتی این فرآیند طول بکشد.
اگر بخواهیم بهطورکلی روش استیک کردن را بررسی کنیم و بگوییم این روش برای کسب درآمد مناسب است، باید به این دقت کنیم که این روش هم عاری از ریسک نیست و مثل روشهای دیگر در دنیای بازارهای مالی نیازمند اصول مدیریت مالی است و اگر بهصورت ناآگاهانه وارد شویم، ممکن است شاهد کاهش ارزش سرمایه خود باشیم.